Τετάρτη 29 Μαΐου 2013

Γη ποτισμένη με ιδρώτα - Μητέρα Ινδία


Ας θυμηθούμε κάτι πολύ παλιό, προ αμνημονεύτων χρόνων. Σε μια εποχή λουσμένη από αθωότητα μικροί και μεγάλοι έκλαψαν με μαύρο δάκρυ και κατανάλωσαν πολύ μαντίλι για αυτή την ταινία.  Είχε γεμίσει χρώμα όλη η οθόνη, πόνο, φτώχεια και τα προβλήματα μιας μακρινής χώρας όπως η Ινδία έγιναν και δικά μας – βρίσκαμε πολλές ομοιότητες με την ατμόσφαιρα και το ινδικό περιβάλλον. Συμπονέσαμε τη Ναργκίς, και τον ηρωισμό της, που ενσαρκωνόταν μέσα στον ρόλο αυτής της βασανισμένης μάνας. Και, φυσικά, τραγουδήθηκαν τα τραγούδια της ταινίας, που διασκευάστηκαν στα Ελληνικά από τη Βούλα Πάλλα, που μάλιστα ήταν φίλη της Ναργκίς η οποία είχε επισκεφθεί αρκετές φορές τότε την Ελλάδα. Μπορεί να προκαλεί από μειδίαμα μέχρι γέλιο, αλλά κρύβει και μια νοσταλγία, αφού, έτσι κι αλλιώς, σφράγισε εκείνη την εποχή.
Η ταινία λεγόταν «Μητέρα Ινδία», ήταν ριμέικ μιας προγενέστερης ταινίας (1940) του ίδιου σκηνοθέτη (Aurat), και μεταφορικά αντιπροσώπευε την Ινδία ως έθνος, μέσα στον απόηχο της ανεξαρτησίας, διαπνεόμενη από εθνικισμό. Στα Ελληνικά βγήκε με έναν δυνατό τίτλο για να συγκινήσει εκ των προτέρων: «Γη ποτισμένη με ιδρώτα».

Τετάρτη 22 Μαΐου 2013

Άντονιν Ντβόρζακ «Η Συμφωνία του Νέου Κόσμου»

Τη Συμφωνία αρ. 9 σε μι ελάσσονα «Από τον Νέο Κόσμο», Op. 95, B. 178, ευρέως γνωστή ως  «Συμφωνία του Νέου Κόσμου», ο Ντβόρζακ τη συνέθεσε  το 1893 ενώ ήταν διευθυντής του Εθνικού Ωδείου της Αμερικής, στη διάρκεια των ετών 1892-1895, όπου είχε αφήσει την Πράγα για την Αμερική και για έναν καθόλου ευκαταφρόνητο μισθό – 15.000 δολάρια. Η πιο γνωστή Ενάτη Συμφωνία μετά του Μπετόβεν, είναι μακράν η πιο δημοφιλής συμφωνία του Τσέχου συνθέτη και ένα από τα πιο σημαντικά έργα στο ρομαντικό ρεπερτόριο. Σε παλαιότερη βιβλιογραφία και ηχογραφήσεις συχνά αναφέρεται ως Συμφωνία αρ. 5. 
Ο αστροναύτης Νηλ Άρμστρονγκ είχε πάρει μαζί του αυτή τη συμφωνία κατά τη διάρκεια της αποστολής του Apollo 11, στην πρώτη προσελήνωση, το 1969.
Το έργο είναι γραμμένο για δύο φλάουτα, πίκολο, δύο όμποε, δύο κλαρινέτα, δύο φαγκότα, τέσσερα κόρνα, δύο τρομπέτες, τρία τρομπόνια, τούμπα, τύμπανα, κύμβαλα, τρίγωνο, βιολιά, βιόλες, βιολοντσέλα, και κοντραμπάσα.

Κυριακή 12 Μαΐου 2013

Ρεμπέτικο και παρανομία, εγκλήματα και φυλακές

Ήδη από την ίδρυση του ελληνικού κράτους δημιουργήθηκαν οι συνθήκες που οδήγησαν στην παρανομία μεγάλες κοινωνικές ομάδες, αρχής γενομένης από αγωνιστές της Επανάστασης του 1821, συγγενείς και απογόνους τους. Αποτέλεσμα ήταν η εμφάνιση και η έξαρση της ληστοκρατίας, που επηρέασε την κοινωνική ζωή των Ελλήνων ως τα μέσα της δεκαετίας του 1930. Παράλληλα, η αδυναμία απορρόφησης και ενσωμάτωσης των κατοίκων της υπαίθρου στην οικονομική και στην κοινωνική ζωή των πόλεων, όπου μετακινούνταν όλο και περισσότεροι, δημιούργησε περιθωριακά στρώματα. Οι μόρτες, οι κουτσαβάκηδες, οι παλληκαράδες, οι νταήδες και άλλοι συνέβαλαν με τον τρόπο τους στην εξάπλωση της παρανομίας και της εγκληματικότητας.
Επόμενο ήταν οι διαχειριστές της εξουσίας να θεσπίσουν ένα νομικό πλαίσιο αντιμετώπισης των προβλημάτων αυτών, στηριζόμενοι στα ευρωπαϊκά πρότυπα. Όσον αφορά τις φυλακίσεις των καταδικασθέντων, λόγω έλλειψης χώρων είτε χρησιμοποιούνταν παλαιά οικήματα είτε ανεγείρονταν νέα. Οι συνθήκες κράτησης ήταν άθλιες και μάλιστα περιγράφονταν… λυρικά από τους φυλακισμένους με το εξής δίστιχο:
Ψύλλοι και ψείρες και κοριοί, αυτά τα τρία όντα
Είναι της μαύρης φυλακής τα μόνα προϊόντα