Πέμπτη 8 Νοεμβρίου 2018

«Ωδή στη Χαρά» - Η Ενάτη Συμφωνία του Μπετόβεν

Η Συμφωνία αρ. 9 σε ρε ελάσσονα Op. 125 θεωρείται από πολλούς το μεγαλύτερο μουσικό έργο που γράφηκε ποτέ. Είναι η πρώτη φορά που ένας μεγάλος συνθέτης χρησιμοποιεί φωνές σε μια συμφωνία, και την κάνει χορωδιακή.  Ο Μπετόβεν, θέλοντας να δημιουργήσει ένα έργο-ορόσημο αλλά ταυτόχρονα να εμφυσήσει και ένα ανθρωπιστικό μεγαλειώδες μήνυμα, θα χρησιμοποιήσει στίχους από ένα ποίημα του 1785, του Φρίντριχ Σίλερ, «An die Freude», την «Ωδή στη χαρά», με τροποποιήσεις που θα κάνει το 1803. Οι στίχοι τραγουδιούνται στην τελευταία πράξη από τέσσερεις σολίστ και χορωδία. Η συμφωνία αποτελείται από τέσσερα μέρη. Σήμερα θεωρείται το πιο πολυπαιγμένο έργο παγκοσμίως.

Η Φιλαρμονική Εταιρεία του Λονδίνου είχε παραγγείλει αυτή τη συμφωνία, αλλά στο τέλος δεν ευδοκίμησε. Ο Μπετόβεν ξεκίνησε τη Ενάτη Συμφωνία το 1818 και την τελείωσε το 1824. Ο μέγιστος συνθέτης είναι πλέον κωφός.
Η πρεμιέρα του έργου γίνεται το 1824 στο «Κερντνερτορτεάτερ» της Βιέννης, σε μια κατάμεστη αίθουσα, και με τον Μπετόβεν παρόντα ύστερα από 12 χρόνια. Διηγούνται πολλές ιστορίες για αυτό το γεγονός. Το σίγουρο είναι ότι στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Ο συνθέτης δέχεται ενθουσιώδη χειροκροτήματα και περισσότερα μπιζαρίσματα ακόμη και από τους βασιλιάδες. Μόλις εκείνος θα αντιληφθεί την αποθέωση του κοινού, θα συγκινηθεί. Μπορεί να μην άκουγε, αλλά έβλεπε βεβαίως μαντίλια στον αέρα, σηκωμένα χέρια και καπέλα…

Παρ’ όλα αυτά, οι κριτικοί δεν θα υποδεχθούν το έργο με θέρμη. Εξάλλου, και αργότερα, ακόμη και σημαντικοί συνθέτες, όπως ο Τζουζέπε Βέρντι, παρότι θα εκθειάσουν τα τρία πρώτα μέρη, αντιθέτως, δεν θα ικανοποιηθούν από το χορωδιακό! Η Ενάτη Συμφωνία του Μπετόβεν έχει μια διαρκή και ένδοξη παρουσία έκτοτε στη μουσική αλλά και στην ιστορία, ενώ έχει διασκευασθεί για τον κινηματογράφο, την τηλεόραση, ακόμη και τη λαϊκή μουσική. Μάλιστα, η «Ωδή στη Χαρά» έχει διασκευασθεί από τον Κάραγιαν και είναι ο επίσημος ύμνος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, έχει χρησιμοποιηθεί ως εθνικιστικός ύμνος πολλών χωρών, από τη Ναζιστική Γερμανία ως την Ιαπωνία και σε δικτατορίες χωρών της Λατινικής Αμερικής.
Από το 2002 το αυθεντικό έργο φυλάσσεται στη Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, και βρίσκεται στον Κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως το μόνο μουσικό έργο που τιμάται με αυτόν τον τρόπο!


Λέοναρντ Μπερνστάιν - Πρώτη πράξη, πρώτο μέρος 



Μπερνστάιν - IV. Presto - Allegro assai - Recitativo



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου