Η Έκτη Συμφωνία (Ποιμενική) του Μπετόβεν

Ο Μπετόβεν ολοκλήρωσε την Έκτη Συμφωνία σχεδόν μαζί με την Πέμπτη, το 1808, στο χωριό Χάιλιγκενσταντ, κοντά στη Βιέννη. Το έργο στηρίχθηκε στην πανθεϊστική αγάπη του για τη φύση. Είναι γνωστότερη ως «Ποιμενική», λόγω του βουκολικού χρώματός της.
Ο συνθέτης επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στην ποιμενική ατμόσφαιρα όχι τόσο μέσα από μια ηχητική περιγραφή της φύσης και των στοιχείων της, όπως κάνει ο Αντόνιο Βιβάλντι στις «Τέσσερις εποχές», όσο μέσα από την ανάδειξη του ανθρώπινου αισθήματος που λειτουργεί ως ένα συνεχές θεματικό υπόβαθρο. Περισσότερο από τα φυσικά φαινόμενα, ο κύριος χαρακτήρας του έργου είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, ο γεωργός, ο άνθρωπος της υπαίθρου. Η δύναμη του φυσικού κόσμου προκαλεί σε αυτόν ποικίλα συναισθήματα, φόβο, θαυμασμό, χαρά ευγνωμοσύνη και της αίσθηση της γιορτής.

Ο ίδιος ο Μπετόβεν έγραφε σε ένα μικρό σημείωμα που συνόδευε το έργο: «Ποιμενική Συμφωνία. Περισσότερο έκφραση αισθημάτων για τη ζωή κοντά στη φύση παρά απεικόνιση της φύσης, ένα έργο στο οποίο περιγράφονται κάποιες συγκινήσεις από τη ζωή στην εξοχή» Δεν λείπουν βεβαίως από τη Συμφωνία κάποια «προγραμματικά» κομμάτια, όπως κελαηδίσματα πουλιών στο δεύτερο μέρος (φλάουτο=αηδόνι, όμποε=ορτύκι, κλαρινέτο=κούκος, τα ονόματα των πουλιών είναι σημειωμένα στην παρτιτούρα από τον ίδιο τον Μπετόβεν), βροχή, κεραυνοί, αστραπές στο τέταρτο μέρος.
Η Έκτη Συμφωνία παρουσιάσθηκε μαζί με την Πέμπτη διαδοχικά στις 22 Δεκεμβρίου του 1808 σε μια συναυλία που έγινε στο θέατρο της Βιέννης, αφού είχαν προηγηθεί ελάχιστες πρόβες.

Η Έκτη Συμφωνία (Αλέγκρο μα νον τρόπο)

«Αισθήματα χαράς φθάνοντας στην εξοχή»
Στην Εισαγωγή του έργου παρουσιάζεται το κυρίως θέμα του πρώτου μέρους, που σταδιακά αναπτύσσεται σε μια ατμόσφαιρα προσδοκίας και αναμονής, με τα βιολιά να το ερμηνεύουν, και αντηχεί στα αφτιά μας σαν την άνοιξη, με εκρήξεις χαράς και ζωής. Το θέμα στην πλήρη μορφή του θα παρουσιασθεί από όλη την ορχήστρα. (Πίκολο, φλάουτα, όμποε, κλαρινέτα, φαγκότα, γαλλικά κόρνα, τρομπέτες, τρομπόνια, τύμπανα, βιολιά Ι, βιολιά ΙΙ, βιόλες, βιολοντσέλα, κοντραμπάσα). Ακούγονται τα φλάουτα να μιμούνται τα κελαηδίσματα.

---