Στο σπίτι του Μάνου

  Όταν περνάς το κατώφλι του σπιτιού του Χατζιδάκι, όλα γίνονται διστακτικά. Ελαφρά πατάς το χαλί. Κουμπω¬μένος κάθεσαι στον καναπέ. Με αγωνία περνάς ξυστά δίπλα από το πιάνο του. Σαν να φοβάσαι μην το γρατσουνίσεις και την ίδια στιγμή εύχεσαι να το ακούσεις να παίζει. Η φαντασία, όμως, δεν ξέρει από δισταγμούς. Τρέχει με χίλια. Και φτιάχνει εικόνες. Είναι αλλόκοτη η αίσθηση αυτού του σπιτιού. Σαν να κάθονται δίπλα σου, όχι ένα, αλλά πολλά πρόσωπα. Πολλοί άνθρωποι. Δεν αισθάνεσαι μόνος. Σαν η παρέα να μεγαλώνει συνεχώς. Ούτε έχεις την αίσθηση ότι είσαι σε μουσείο. λίγες φωτογραφίες δικές του, λίγα στολίδια. Και πολλές αναμνήσεις. Γιατί είναι ένα σπίτι ζωντανό, που σε κάνει να νομίζεις ότι ακούς φωνές και γάργαρα γέλια. Ότι, από κάθε γωνιά, περιμένεις κάποιος να βγει.
Τι περίεργο... Και με τον Γιώργο Χατζιδάκι, τον γιο του, να μιλάει αστείρευτα με διάθεση μικρού παιδιού και χατζιδακική φρεσκάδα, όντως η παρέα μεγαλώνει συνεχώς.
Τα πολλά πρόσωπα του Μάνου έρχονται και φεύγουν. Σου κλείνουν το μάτι. Ο Μάνος, ο γλυκατζής, που κρύβει σαν μικρό παιδί τον δίσκο με τα μελομακάρανα στο μπάνιο, πίσω από τα κουτιά με τα φάρμακα, όταν οι γιατροί του απαγόρευσαν τα γλυκά.
Ο παιχνιδιάρης Μάνος, που έχει φετίχ με τα κουτάκια των χαπιών και τα τακτοποιεί ανά χρώματα και σχήματα.

Ο Μάνος της σκανδαλιάς, που πήγε τρεις φορές πιτσιρικάς να σκοτώσει την ουρανοκατέβατη αδερφή του, και αφού δεν τα κατάφερε της αφιερώθηκε για όλη του τη ζωή.
Ο αστείρευτος συνομιλητής που «έκλεβε» σοφία από τους μεγαλύτερους και νεότητα από τους πιο μικρούς.
Ο αντισυμβατικός διανοούμενος που έπαιζε στο «Τρίτο πρόγραμμα» τούρκικα τραγούδια ανήμερα της 25ης Μαρτίου.
Ο ανθρωπιστής, που βοηθούσε όποιον είχε ανάγκη.
Ο «δεξιός» που δήλωνε έτσι γιατί, όπως έλεγε, «όλοι δηλώνουν αριστεροί».
Ο περιζήτητος που δεχόταν δέκα χιλιάδες προσκλήσεις τον χρόνο, σε τυπωμένο χαρτί που έφτανε τόνους στο σπίτι του, αλλά δεν πήγαινε παρά σε ελάχιστα καλέσμα¬τα, κυρίως φίλων.
Ο αναρχικός στη σκέψη.
Ο τολμηρός στην πράξη.
Αυτός που τρύπωνε, νεαρός ακόμα, με κίνδυνο της ζωής του, σε καταγώγια για να ακούσει τον Βαμβακάρη να παίζει μπαγλαμά και να τραγουδάει τα απαγορευμένα ρεμπέτικα.
Ιστορίες, ιστορίες, ιστορίες…

Ο Μάνος της αισθητικής. «Ακόμα και από τον τρόπο που έτρωγε, μάθαινες αισθητική», λέει ο γιός του.
Η αγάπη του για την ομορφιά δεν περιοριζόταν μόνο στη μουσική. Απλωνόταν σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του. Ακόμα και πάνω στο χαρτί.
Όταν ήταν νέος ήθελε να διαμορφώσει τον γραφικό του χαρακτήρα. Να κάνει όμορφα γράμματα. Για να εξασκηθεί αντέγραψε στίχο - στίχο την «Οδύσσεια». Άραγε τυχαία η επιλογή; Γιατί όχι η επική «Ιλιάδα»; Είναι πιο χατζιδακική επιλογή, είπε ένας φίλος.
Φεύγοντας από το σπίτι, φεύγεις από ένα κομμάτι της Ελλάδας. Ζαλισμένος από τα πολλά τσιγάρα που επιτρέπονται «στο σπίτι του καπνού», όπως λέει ο γιος του, δεν μπορείς εύκολα να βάλεις σε τάξη όλο το παζλ. Αργότερα, θα ξεπηδήσει κομματάκι - κομματάκι κι όλα θα βρουν τη θέση τους στην ιδιαίτερη εκείνη περιοχή που ονομάζεται μυθολογία του Μάνου Χατζιδάκι. Μέχρι τότε κουβαλάς μαζί σου μια αύρα μεταφυσική, που τόσο θα του άρεσε.
«Όταν αφιερώνεις την ζωή σου στην επιθυμία, οι ουρανοί σου την χαρίζουν», έλεγε. Εκείνος χάρισε το έργο του στον γιο του. Με μία προΰπόθεση: «Αν σου είναι βάρος, πέταξε το». Όμως εκείνος δεν το πέταξε. Γιατί του αρέσει να ζει μ’ αυτό το βάρος.

της Χρυσούλας Παπαϊωάννου 

Δημοσιεύθηκε στην εφ. «Το Ποντίκι» στις 27.9.2012

«Τα παιδιά κάτω στον κάμπο», «Πάει ο καιρός», «Έξι κορίτσια με ρωτούν»
Από τη Ρωμαϊκή Αγορά (1986). Ηλ. Λιούγκος, Έλ. Πασπαλά, Βασίλης Λέκκας  

                                    «Ήσουν παιδί σαν τον Χριστό» με την Αρλέτα 

 

---