Τετάρτη 26 Ιουνίου 2013

Ο Μάρκος εκδικητής και «Ισοβίτης»

Είναι ένα αυτοβιογραφικό τραγούδι, όπως πολλά τραγούδια του Μάρκου, με τις συνήθεις δόσεις υπερβολής του, το οποίο έγραψε με αφορμή ένα γεγονός που σημάδεψε τη ζωή του.
Όταν ο Βαμβακάρης ήρθε στον Πειραιά το 1917 από τη Σύρο ήταν μόλις 12 χρόνων. Αφού έκανε διάφορες δουλειές του ποδαριού μέχρι το 1925, την επόμενη δεκαετία δούλεψε ως εκδορέας στα δημοτικά σφαγεία Πειραιώς - Αθηνών. Παράλληλα μάθαινε μπουζούκι στου Καραϊσκάκη, υποσχόμενος στον εαυτό του ότι αν δεν μάθει θα έκοβε τα δάχτυλά του με χασαπομάχαιρο. Την εποχή εκείνη ερωτεύεται την πρώτη του γυναίκα, την Ελένη Μαυροειδή (γνωστή με το όνομα Ζιγκοάλα). Ο Μάρκος Βαμβακάρης αποδείχθηκε ατυχέστατος στον γάμο του με τη Ζιγκοάλα. Τον απατούσε ακόμη και με τους καλύτερούς του φίλους, γεγονός που γινόταν αιτία να ξεσπούν άγριοι καβγάδες μεταξύ του Μάρκου και του αδελφού του, αλλά ο Μάρκος εξακολουθούσε να είναι ερωτευμένος μαζί της. Τελικά κατάλαβε ότι δεν πάει άλλο και αποφάσισε να χωρίσει με την Ελένη, όμως και μετά το διαζύγιο εκείνη εξακολουθούσε να τον βασανίζει, κυρίως με τις διαρκείς οικονομικές απαιτήσεις της.

Δευτέρα 17 Ιουνίου 2013

Ένας όμηρος - του Μίκη Θεοδωράκη


Τον Οκτώβριο του 1961 έφτανε στα χέρια του Μίκη Θεοδωράκη, που τότε βρισκόταν στο Παρίσι, ένα θεατρικό έργο εμπνευσμένο από τον απελευθερωτικό αγώνα του ιρλανδικού λαού, που περιείχε και μια σειρά ποιημάτων.


Ήταν το έργο του Ιρλανδού Μπρένταν Μπίαν «Ένας Όμηρος», σε μετάφραση Βασίλη Ρώτα - Βούλας Δαμιανάκου. Έργο και ποιήματα (15 τον αριθμό) άρεσαν στον συνθέτη, που προχώρησε αμέσως στη μελοποίησή τους.





Πέμπτη 6 Ιουνίου 2013

«Για την Ελίζα» του Μπετόβεν

Το έργο αυτό είναι μια μπαγκατέλα σε λα ελάσσονα για πιάνο, πασίγνωστη ως «Fur Elise». 
Τώρα, η λέξη μπαγκατέλα σημαίνει στη μουσική ένα μικρό μουσικό κομμάτι, συνήθως για πιάνο, ανάλαφρου και πνευματώδους χαρακτήρα. Κυριολεκτικά, μια σύντομη ανεπιτήδευτη οργανική σύνθεση, που αφορά το ύφος του κομματιού. [Γενικώς, στα ιταλικά η λέξη σημαίνει κάτι μικρό και ασήμαντο αλλά και μικρό διακοσμητικό αντικείμενο, οι Γάλλοι έχουν ένα είδος προφιτερόλ που το λένε μπαγκατέλ, είναι επίσης ένα παιχνίδι του μπιλιάρδου, και στα ελληνικά σημαίνει ό,τι πιο ευτελές).
Αυτό το μικρό κομμάτι, όχι παραπάνω από τέσσερα λεπτά, άραγε μπορεί να χαρακτηρισθεί μπαγκατέλα; 
Είναι σίγουρα το ίδιο αναγνωρίσιμο όσο η 5η Συμφωνία και η 9η Συμφωνία του Μπετόβεν, μην πούμε περισσότερο. Ακόμη και να μην την έχουμε ακούσει ως κλασικό κομμάτι, σίγουρα τη συναντήσαμε κάπου στην τηλεόραση, στις διαφημίσεις, και όπου αλλού.
Το έργο είναι χωρισμένο σε τέσσερα μέρη:
A-B-A-C-A. Αρχίζει με το κεντρικό θέμα, μια απλή μελαγχολική μελωδία παιγμένη γλυκά, στη συνέχεια, σύντομα ανεβάζει κλίμακα, ξαναγυρίζει στο κεντρικό θέμα, προχωράει σε πιο ταραχώδη ρυθμό μέχρι να επιστρέψει στο κυρίως θέμα.  Πιστεύεται ότι ο Μπετόβεν είχε σκοπό να συμπληρώσει αυτό το μικρό κομμάτι σε μια σειρά από μπαγκατέλες.