Πέμπτη 27 Νοεμβρίου 2014

Ο Τάκης Χορν ήθελε να γίνει τραγουδιστής…

«Στη σκηνή πέταγε, λες, στριφογυρνούσε σαν πουλί, γλιστρούσε στο σανίδι σαν μελωδία ουράνια, σαν δεκαπεντασύλλαβος βαθέων συναισθημάτων. Έφερνε στην παράσταση το ιλαρόν φως των παιδικών μας χρόνων. Ένα παιδί ορμούσε στο πάλκο με όλη την αθωότητα και το δαιμόνιο του κόσμου, κι αυτό το άγουρο αεικίνητο δαιμόνιον ήτανε που έβαφε ανεξίτηλα τον κάθε του ρόλο. Στη σκηνή ο Χορν δεν είχε πατρίδα, δεν είχε ηλικία, ανήκε στα αερικά της ποίησης και ήταν όλος δικός τους», γράφει ο Σταμάτης Φασουλής στο αφιέρωμα της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ για τον μεγάλο ηθοποιό.

Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2014

Ο «Θεσσαλικός κύκλος» του Γιάννη Μαρκόπουλου

Ο «Θεσσαλικός κύκλος» κυκλοφόρησε το 1973, έναν χρόνο προτού πέσει στην Ελλάδα η χούντα των συνταγματαρχών. Ένας πολύ ξεχασμένος δίσκος, δυστυχώς, και όχι όσο θα έπρεπε αναγνωρισμένος. Το έργο είναι ένα αφιέρωμα στους κολίγες αγρότες και στον αγώνα τους, που έγραψαν ιστορία στις αρχές του 20ού αιώνα. Ο Γιάννης Μαρκόπουλος έντυσε μουσικά τους θαυμάσιους λαϊκούς στίχους του Κώστα Βίρβου, που βρίθουν εν μέσω χιούμορ και σάτιρας κοινωνικού και υποκρύπτοντος πολιτικού νοήματος. Ολόκληρη η δομή του δίσκου και ο καλά συγκαλυμμένος στίχος με μανδύα που έμοιαζε ανώδυνος του επέτρεψε μέσα στην επταετία να αναδειχθεί και να αγαπηθεί. Το έργο κυκλοφόρησε σε διπλό δίσκο με εξώφυλλο ένα παραδοσιακό υνί σχεδιασμένο από τον ζωγράφο Δημήτρη Μυταρά, και ο συνθέτης έγραφε: «Στον “Θεσσαλικό κύκλο”, τη μουσική παράσταση, υπάρχουν δύο δυνάμεις.

Τετάρτη 1 Οκτωβρίου 2014

Τζορτζ Γκέρσουιν - Γαλάζια Ραψωδία

Μπρούκλιν 1898 - Χόλυγουντ 1937.
Αμερικανός συνθέτης και πιανίστας. Παιδί Ρωσοεβραίων μεταναστών που, αν και έλαβε μόνο στοιχειώδη εκπαίδευση, διέθετε τόσο ταλέντο που του επέτρεψε να ξεπεράσει το ταπεινό ξεκίνημά του και να γράψει στην αρχή (16 ετών) τραγούδια για διαφημίσεις και κατόπιν περίφημα τραγούδια και μιούζικαλ σε ηλικία μόλις 21 ετών. Συνέθεσε επίσης αριστουργήματα όπως την κλασική, βασισμένη στην τζαζ, Γαλάζια Ραψωδία, σε ηλικία 26 ετών, το Κοντσέρτο για Πιάνο σε φα και το συμφωνικό ποίημα Ένας Αμερικανός στο Παρίσι πριν από τα 30 του. Συνέδεσε μέσα από μια σημαντική και πιο σύγχρονη συμφωνική έκφραση τη δική του μουσική με τις παραδόσεις της χώρας του, αξιοποιώντας τον ρυθμικό, αρμονικό και μελωδικό πλούτο του περιβάλλοντός του.  Απέκτησε μεγάλο κύρος, γνώρισε την εμπορική επιτυχία και πέθανε από όγκο στον εγκέφαλο σε ηλικία 38 ετών.
Ο Γκέρσουιν συνέθεσε τη Γαλάζια Ραψωδία σε διάστημα τριών εβδομάδων, κατόπιν παραγγελίας του Πολ Γουάιτμαν, διακεκριμένου μαέστρου τζαζ μπάντας. Εκείνη την εποχή ο Γκέρσουιν δεν κατείχε την τέχνη της ενορχήστρωσης, έτσι την ανέλαβε ο Φρεντ Γκοφρέ, ο οποίος αργότερα διασκεύασε το έργο για συμφωνική ορχήστρα.

Τετάρτη 17 Σεπτεμβρίου 2014

Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο μέγας σερ της καρδιάς μας

Αθήνα 11.12.1922 - 7.4.2005.
Με επιφωνήματα θαυμασμού θα μπορούσε να ξεκινήσει αυτό το μικρό αφιέρωμα σε έναν από τους σημαντικότερους –για εμάς ο κορυφαίος– μεταπολεμικούς τραγουδιστές, με μακρόχρονη διαδρομή στο ελληνικό τραγούδι. Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης υπήρξε παράλληλα και αξιολογότατος συνθέτης, στιχουργός και οργανοπαίκτης.
Η ερμηνεία του στα τραγούδια ανυπέρβλητη, ένας κήπος ευωδιαστός, που δυσκολεύει να γίνει οποιοδήποτε απάνθισμα.
Γεννήθηκε στο Περιστέρι και ήταν το μικρότερο παιδί μιας οκταμελούς φτωχής οικογένειας. Εργάστηκε αρχικά ως υδραυλικός και, όπως λέει ο ίδιος, «ήμουν καλός τεχνίτης. Από το σπίτι βέβαια θέλαν’ να με μορφώσουν... τ' αδέρφια μου, ο πατέρας μου, η μάνα μου... επειδή εγώ ήμουν ο τελευταίος […] Από τ’ αδέρφια μου κανένας δεν πέρασε στα γράμματα, πήγαν όλοι σε τέχνες, και θέλαν’ εμένα να με κάνουν να μάθω γράμματα, να πάω παραπέρα απ’ το δημοτικό. Εγώ εν τω μεταξύ από μικρός, από εφτά-οχτώ χρονών, παίζω κιθάρα κι έχω μέσα μου κάτι […] Έχω ακούσει και τον Μάρκο τον Βαμβακάρη, τον Σωκράτη της ελληνικής μουσικής, του λαϊκού μας τραγουδιού. […] Είχε έρθει στο Περιστέρι κι έπαιξε μαζί με τον Χιώτη το ’36-’37...

Παρασκευή 20 Ιουνίου 2014

Επεμβαίνεις, του Σταμάτη Κραουνάκη

Σε μια έρημο με αμπέχονα, ζιβάγκο και τύπους με μούσια που αφισοκολλούσαν για την ΚΝΕ, τον Ρήγα Φεραίο και τη Νεολαία ΠΑΣΟΚ τους δρόμους της Αθήνας, έσκασε σαν κεραυνός ο δίσκος «Σκουριασμένα χείλια» με τη Βίκυ Μοσχολιού και έναν περίεργο διοπτροφόρο νέο από την Καλλιθέα, που τότε πάντως τότε έμενε στο Παλαιό Φάληρο, τον Σταμάτη Κραουνάκη.
Η ιδιότυπη σύμπραξη της λαϊκής ιέρειας που ήταν ήδη σταρ, με τον νεαρό συνθέτη και τον στιχουργό Κώστα Τριπολίτη παραξένεψε και άρεσε πολύ. Και είναι ιδιότυπη σύμπραξη αφού ο Κραουνάκης είχε κάνει έως τότε μόνο δύο και άγνωστες δισκογραφικές δουλειές, «Το όνειρο του Βασίλη» και «Το σπίτι του Αγαμέμνονα», δηλαδή μουσική για θέατρο.

Τρίτη 3 Ιουνίου 2014

Κώστας Χατζής, ο τραγουδοποιός της μπαλάντας

Ο αθίγγανος τραγουδοποιός, ο ερμηνευτής με την ιδιαίτερη φωνή, την κιθάρα, και το ξεχωριστό προσωπικό ύφος, που είχαμε την τύχη να τον χαρούμε σε πολλά είδη μουσικής – μπαλάντα, έντεχνο, νέο κύμα κ.ά. Ξεχώρισε στη δεκαετία του 1960 κομίζοντας πρώτα ένα ήθος αλλά και ένα είδος μουσικής που συγκίνησε εκείνη την εποχή, εν πρώτοις με τα υπέροχα ερωτικά τραγούδια του που μιλούσαν για έρωτα και αγάπη με την αληθινή τους έννοια και που πια οι  αδυσώπητοι καιροί μας έχουν αφανίσει τούτα τα χαρακτηριστικά τους. Επίσης, εξίσου σημαντικά ήταν τα κοινωνικά και αντιρατσιστικά τραγούδια του και υπερασπίστηκε με πάθος τους αδύναμους. Τραγούδια που κατήγγελλαν κάθε αδικία και με τα οποία ταυτίστηκαν αφάνταστα εκείνες οι γενιές. Ένα λαμπερό αστέρι με ένα ιδιότυπο επαναστατικό θα λέγαμε τραγούδι για εκείνο τον καιρό.

Δευτέρα 19 Μαΐου 2014

Ρεμπέτικο και έρως - Τα ωραιότερα ερωτικά τραγούδια

Έρωτας και έρως, ο Έντονη συναισθηματική έλξη στην οποία συνυπάρχει και πόθος για σαρκική επαφή. Το συναίσθημα το οποίο δημιουργείται σε κάποιον, όταν το σεξουαλικό του ενδιαφέρον επικεντρωθεί σε ορισμένο πρόσωπο, και εκδηλώνεται με ποικίλους τρόπους: Mεγάλος / παράφορος / σφοδρός / τρελός / φλογερός / κεραυνοβόλος ~. Επιπόλαιος ~. Aμοιβαίος ~. Γάμος από έρωτα. Φυσικός ~ ή σαρκικός ~,η σεξουαλική πράξη• συνουσία. Πλατωνικός ~ ή αγνός ~, από τον οποίο λείπει το σεξουαλικό στοιχείο. Ύμνος / τραγούδι στον έρωτα. Aφροδίτη, η θεά του έρωτα. || Έρωτας, ονομασία του σχετικού θεού της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας: Ο φτερωτός Έρωτας. Παραστάσεις / λατρεία του Έρωτα. Ο Aπρίλης με τον Έρωτα χορεύουν και γελούνε. Tον χτύπησαν τα βέλη του Έρωτα, ερωτεύτηκε.

Κυριακή 4 Μαΐου 2014

Τραγούδια του Μάη

Του Μαΐου ροδοφαίνεται η μέρα
που ωραιότερη φύση ξυπνάει
και την κάνουν λαμπρά και γελάει
πρασινάδες, αχτίδες, νερά.
(Διονύσιος Σολωμός)


Ο Μάιος μας έφτασε, εμπρός βήμα ταχύ!
Τον λόγο να έχει και η μουσική!  Για λιγουλάκι εξευγενισμό!
Μήνας, άρρηκτα ταυτισμένος με την έλευση της άνοιξης, με ιστορία και πολλούς αγώνες, που επιτάσσει άνοιγμα ψυχής!
Λίγα τραγούδια ανάμεικτα, εμπορικά και μη,
που ευτυχώς δεν τα πλακώνει η λησμονιά!

Παρασκευή 25 Απριλίου 2014

Bésame Mucho - Φίλα με πολύ

Το «Bésame Mucho», μία από τις πιο ρομαντικές και όμορφες μπαλάντες στα μονοπάτια της παγκόσμιας μουσικής,  γράφηκε το 1940 από τη Μεξικάνα τραγουδοποιό Κονσουέλο Βελάσκεθ (1916-2005), η οποία πρέπει να ήταν τότε περίπου 15 χρόνων, άπειρη και αθώα, χωρίς να έχει γευτεί ακόμη το φιλί, που, όπως η ίδια είχε πει, είχε ακουστά ότι ήταν αμαρτία. Λειτούργησε όμως θαυμάσια η φαντασία της και δημιούργησε ένα από τα πιο διάσημα τραγούδια στον κόσμο. Πρέπει να είναι και αυτός ο λόγος που τα λόγια περιέχουν μια αγωνία: «Φίλα με πολύ γιατί φοβάμαι μήπως σε χάσω μετά».
Η Βελάσκεθ το εμπνεύστηκε από το κομμάτι για πιάνο «Quejas, o la Maja y el ruiseñor» του 1911, από μια σουίτα του Ισπανού συνθέτη Ενρίκε Γκρανάδος, που αργότερα, το 1916, το συμπεριέλαβε ως «Aria of the Nightingale» στην ομώνυμη όπερα.

Τετάρτη 16 Απριλίου 2014

Πασχαλιάτικα δημοτικά τραγούδια

Το δημοτικό μας τραγούδι υπήρξε πάντα θεματοφύλακας της ηθογραφίας μας. Συνεπάγεται βεβαίως ότι και το ελληνικό Πάσχα τραγουδήθηκε δεόντως. Ιδού μερικά τραγούδια-θησαυροί που διατηρούσε η ελληνική ύπαιθρος και συνέλεξε η εξέχουσα ερευνήτρια Δόμνα Σαμίου στο «Μουσικό Οδοιπορικό» της ανά την Ελλάδα. Μια αντιπροσωπευτική επιλογή από τραγούδια τα οποία μαρτυρούν την εορταστική τελετουργία των Ελλήνων, που τιμούν τη νίκη της ζωής πάνω στον θάνατο. Τα περισσότερα λέγονται ειδικά μόνο αυτή την ημέρα της Λαμπρής και προκαλούν στους τελεστές βαθύτερους στοχασμούς για τον θάνατο αλλά και τη διαιώνιση της ζωής, μέσα από την αλληλοδιαδοχή των γενεών. Συλλογή - επιλογή - μουσική επιμέλεια: Δόμνα Σαμίου. Από τον δίσκο «Πασχαλιάτικα Τραγούδια του Χορού»,
Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου.

Δευτέρα 31 Μαρτίου 2014

Ρεμπέτικο και επαγγέλματα

Η φτώχεια, η καταπίεση, η ανισότητα, αλλά και καθημερινά γεγονότα, μικρά ή μεγάλα, αποτέλεσαν την πρώτη ύλη του ρεμπέτικου, το οποίο παραμένει ζωντανό κομμάτι της ζωής μας ακριβώς επειδή εκφράζει γεγονότα και προβλήματα που υπήρξαν καθοριστικά για την πορεία του τόπου μας. Οι δυσάρεστες και οι ευχάριστες στιγμές της καθημερινής ζωής ενέπνευσαν τους δημιουργούς, που έγραψαν τραγούδια τα οποία παρέμεινα ανεξίτηλα στο πέρασμα του χρόνου.
Μία από τις κύριες διαφορές του ρεμπέτικου από το σύγχρονο «λαϊκό» τραγούδι είναι η πηγή της έμπνευσής του. Το ρεμπέτικο αντλεί τη θεματολογία του σε μεγάλο βαθμό από την καθημερινότητα, «φωτογραφίζοντας» το κοινωνικό περιβάλλον των δημιουργών του. Η ηθογραφική αυτή διάστασή του το καθιστά πηγή σκιαγράφησης της ελληνικής κοινωνικής πραγματικότητας.
Μέσα σε όλα λοιπόν, πολλά επαγγέλματα, τα περισσότερα εκ των οποίων έχουν εξαφανιστεί στις ημέρες μας, έδωσαν την αφορμή να γραφούν πολλά τραγούδια σε όλες τις περιόδους του ρεμπέτικου.

Παρασκευή 14 Μαρτίου 2014

Μελοποιημένος Κώστας Καββαδίας

Η ποίηση του Καββαδία είναι ποίηση θαλασσινή, γραμμένη από άνθρωπο εξοικειωμένο με τις σκληρές συνθήκες της ζωής στα καράβια, του ψημένου στην αρμύρα της θάλασσας. Νεορομαντικός, λυρικός και συναισθηματικός, με μια ιδιωματική ναυτική γλώσσα. Πρέπει να είναι σπάνιο για έναν ποιητή, και μάλιστα τόσο ολιγογράφο όπως ο Καββαδίας –περίπου 65 ποιήματα–, να ευτυχήσει να μελοποιηθεί το μεγαλύτερο μέρος των ποιημάτων του.
Από τις καλύτερες, κατά τη γνώμη μας, μελοποιήσεις που έχουν γίνει γενικά στην ποίηση είναι από τον Θάνο Μικρούτσικο και το εκπληκτικό έργο του «Σταυρός του Νότου».

Πέραν όμως από αυτόν, που σφραγίζει τα ποιήματα του Καββαδία και τα αναδεικνύει, γράφηκαν κατά καιρούς, και μάλιστα πριν από τον Μικρούτσικο, πολλά τραγούδια με την ποίηση του Καββαδία. Πολύ όμορφα τραγούδια. Ίσως το πρώτο να είναι ο «Ιδανικός και ανάξιος εραστής», το 1975, σε μουσική του Γιάννη Σπανού, με τον Κώστα Κάραλη, αδελφό της τραγουδίστριας Ελπίδας. Το ακούγαμε τότε, μας συνέπαιρνε, λίγοι όμως ξέραμε τον μεγάλο ποιητή και τους θαλασσινούς καημούς του.

Τρίτη 4 Μαρτίου 2014

Τα Δακρυσμένα Μάτια του Μίκη Θεοδωράκη ψηλά στα Ιμαλάια

Τα «Δακρυσμένα Μάτια» ανήκουν στους «Λιποτάκτες», από τα ομορφότερα έργα του μεγάλου μας συνθέτη, που αποτελούνται από τέσσερα τραγούδια: «Θα γίνεις δικιά μου» («Όμορφη Πόλις»), «Αυγή αφράτη» («Σκέπασε ατμός τον έρωτά μας»), «Δακρυσμένα μάτια», και το υπέροχο «Χάθηκα». Γράφηκαν μεταξύ 1952-1954 (Χανιά - Αθήνα - Παρίσι) με στίχους του αδελφού του συνθέτη, τελειόφοιτου λυκείου τότε, Γιάννη Θεοδωράκη, ποιητή και δημοσιογράφου, και ηχογραφήθηκαν το 1960.
Τραγούδια πολύ προσωπικά που ο Μίκης θεώρησε –άριστα πράττοντας– ότι ήταν εκείνος που έπρεπε να τα ερμηνεύσει. Και όντως είναι συγκλονιστικός, και για όποιον δεν το ξέρει, νομίζουμε αγνώριστος. Σαν να τραγουδάει ύμνους καρδιάς με άπειρο λυρισμό.

Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου 2014

Η «Ρωμιοσύνη»: Γιάννης Ρίτσος - Μίκης Θεοδωράκης

Η Ρωμιοσύνη είναι πια για να την κλαις – με μαύρο δάκρυ, όπως λέει και ο λαός μας. Η ανάσταση δεν φαίνεται να σημάνει και οι καμπάνες έχουν αναμειχθεί σε μια συνωμοσία σιωπής… Στη μακραίωνη ωστόσο ιστορία της έχει γράψει πολλές ένδοξες σελίδες που την έχουν στέψει με δάφνες. Εν πολλοίς γνωστά. Και η ελληνική τέχνη, επίσης, σε τόσους και τόσους τομείς μάς έχει επιφυλάξει μέγα κλέος. Μια τέτοια ευλογημένη στιγμή σε μια ευτυχή συγκυρία ποίησης και μουσικής μαζί είναι η «Ρωμιοσύνη».
Ο κορυφαίος ποιητής μας Γιάννης Ρίτσος, που δικαίως χαιρέτισε ο Κωστής Παλαμάς με τη γνωστή ρήση «παραμερίζουμε ποιητή για να περάσεις», έγραψε τη «Ρωμιοσύνη» ανάμεσα στο 1945 και  στο 1947. Ολόκληρη την εποχή αυτή διέτρεξαν τόσα συγκλονιστικά γεγονότα: Κατοχή, Αντίσταση και μετά Συμφωνία της Βάρκιζας.

Τρίτη 11 Φεβρουαρίου 2014

Ο Μποροντίν Αλεξάντρ και οι στέπες της μουσικής του

(Αγία Πετρούπολη, 1833-1887)
Κορυφαίος Ρώσος ρομαντικός συνθέτης της Ρωσικής Εθνικής Σχολής του 19ου αιώνα, και επιστήμονας σημαντικός για τις έρευνές του πάνω στις αλδεΰδες (υποσύνολο οργανικών ενώσεων).
Ήταν μέλος της «Ομάδας των Πέντε» μαζί με τον Μίλι Μπαλακίρεφ, Νικολάι Κόρσακοφ, Μόντεστ Μουσόργκσι και Σεζάρ Κούι.
Πέθανε αιφνιδίως, λόγω της κλονισμένης του υγείας αλλά και της πίεσης από τη δουλειά του.
Από νωρίς εμφάνισε τα ολοφάνερα χαρίσματά του στις γλώσσες και στη μουσική και από τα μαθηματικά του χρόνια συνέθετε και έμαθε να παίζει πιάνο, φλάουτο και τσέλο.


Σπούδασε πρώτα στην Ιατροχειρουργική Ακαδημία και ειδικεύθηκε στη χημεία, και κατόπιν στη Δυτική Ευρώπη. Επιστρέφοντας έγινε καθηγητής χημείας στην Ιατροχειρουργική Ακαδημία. Παράλληλα, ως καταφύγιο ανάπαυσης από την επιστημονική του εργασία, συνθέτει την πρώτη του σημαντική Συμφωνία αριθ. 1 σε μι ύφ. μείζονα. Αργότερα άρχισε να συνθέτει τη Συμφωνία αριθ. 2 σε σι ελάσσονα την ίδια εποχή που ξεκίνησε την αριστουργηματική του όπερα Πρίγκιπας Ιγκόρ (η οποία όμως ολοκληρώθηκε μετά τον θάνατό του από τους Ρίμσκι Κόρσακοφ και Αλεξάντρ Γκλαζούνοφ). Η δεύτερη πράξη περιέχει τους πολυπαιγμένους πολοβτσιανούς χορούς.

Δευτέρα 20 Ιανουαρίου 2014

Ο «Σπάρτακος» του Χατσατουριάν - το μπαλέτο και η ταινία

Αράμ Ίλιτς Χατσατουριάν (Τιφλίδα 1903 - Μόσχα 1978).
Σοβιετικός συνθέτης, αρμενικής καταγωγής. Συνέθεσε μουσική για το Κοντσέρτο για πιάνο (1936) και το μπαλέτο Γκαγιανέ (1942), που περιλαμβάνει τον δημοφιλή και ρυθμικότατο Χορό των Σπαθιών. Τιμήθηκε δύο φορές με το Βραβείο Λένιν και είναι ο συνθέτης της μουσικής του αρμενικού εθνικού ύμνου.
Ως νεαρός επηρεάσθηκε από τη δυτική μουσική, και δη από τον Μορίς Ραβέλ. Στην Πρώτη του Συμφωνία (1935) και στα μεταγενέστερα έργα του αυτή η επιρροή υποχώρησε μπροστά στο ενδιαφέρον του για την εθνική κληρονομιά της αρμενικής λαϊκής μουσικής, καθώς και άλλων λαϊκών παραδόσεων της Γεωργίας, της Ρωσίας, της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν.

Πέμπτη 9 Ιανουαρίου 2014

Λεξικό του Ρεμπέτικου - Εγκυκλοπαιδικό, Ετυμολογικό

Το ρεμπέτικο τραγούδι στα περίπου 100 χρόνια της δημιουργίας του θα συμπεριλάβει και πολλές φορές θα ενσωματώσει μια μεγάλη ποικιλία από όρους. Σχεδόν όλοι οι όροι αυτοί έλκουν την καταγωγή τους από περιοχές που βρίσκονται εκτός του ευρύτερου ελλαδικού χώρου και από άλλες γλώσσες. Πρόκειται για έννοιες χαρακτηριστικές, συναφείς προς αυτές του ρεμπέτη, οι οποίες κάποιες περιόδους θεωρήθηκαν ακόμη και ταυτόσημες. Πολλές από αυτές, μάλιστα, επικράτησαν στη γλώσσα του λαού και τις χρησιμοποιεί πια καθημερινά και κατά κόρον.
Η αναζήτηση, ο εντοπισμός και προέλευση αυτών των λέξεων στα πλέον έγκυρα λεξικά (μεταξύ των οποίων το Μέγα Λεξικόν της ελληνικής γλώσσης των Liddell & Scott, το Λεξικόν της ελληνικής γλώσσης του Σκαρλάτου Βυζάντιου, η Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια του Πυρσού, το Λεξικό της κοινής νεοελληνικής του ΑΠΘ και το Λεξικό της Νέας Ελληνικής γλώσσας του Γ. Μπαμπινιώτη) αποδεικνύεται αποκαλυπτική και γεμάτη εκπλήξεις, ειδικά όσον αφορά τη γλωσσολογική και τη φιλολογική ερμηνεία αλλά και τον προσδιορισμό των κοινωνικών χαρακτηριστικών των ομάδων που καταγράφονται σε αυτούς τους όρους.