Τετάρτη 1 Οκτωβρίου 2014

Τζορτζ Γκέρσουιν - Γαλάζια Ραψωδία

Μπρούκλιν 1898 - Χόλυγουντ 1937.
Αμερικανός συνθέτης και πιανίστας. Παιδί Ρωσοεβραίων μεταναστών που, αν και έλαβε μόνο στοιχειώδη εκπαίδευση, διέθετε τόσο ταλέντο που του επέτρεψε να ξεπεράσει το ταπεινό ξεκίνημά του και να γράψει στην αρχή (16 ετών) τραγούδια για διαφημίσεις και κατόπιν περίφημα τραγούδια και μιούζικαλ σε ηλικία μόλις 21 ετών. Συνέθεσε επίσης αριστουργήματα όπως την κλασική, βασισμένη στην τζαζ, Γαλάζια Ραψωδία, σε ηλικία 26 ετών, το Κοντσέρτο για Πιάνο σε φα και το συμφωνικό ποίημα Ένας Αμερικανός στο Παρίσι πριν από τα 30 του. Συνέδεσε μέσα από μια σημαντική και πιο σύγχρονη συμφωνική έκφραση τη δική του μουσική με τις παραδόσεις της χώρας του, αξιοποιώντας τον ρυθμικό, αρμονικό και μελωδικό πλούτο του περιβάλλοντός του.  Απέκτησε μεγάλο κύρος, γνώρισε την εμπορική επιτυχία και πέθανε από όγκο στον εγκέφαλο σε ηλικία 38 ετών.
Ο Γκέρσουιν συνέθεσε τη Γαλάζια Ραψωδία σε διάστημα τριών εβδομάδων, κατόπιν παραγγελίας του Πολ Γουάιτμαν, διακεκριμένου μαέστρου τζαζ μπάντας. Εκείνη την εποχή ο Γκέρσουιν δεν κατείχε την τέχνη της ενορχήστρωσης, έτσι την ανέλαβε ο Φρεντ Γκοφρέ, ο οποίος αργότερα διασκεύασε το έργο για συμφωνική ορχήστρα.

Η μορφή του έργου είναι εντελώς ελεύθερη, με ρυθμούς βασισμένους στην αρμονία της τζαζ και του μπλουζ. Η πρώτη εκτέλεση, από την ορχήστρα του Γουάιτμαν, έγινε το 1924 με καταπληκτική επιτυχία.
Στο έργο αυτό ο Βορειοαμερικανός συνθέτης επιτυγχάνει να συνδυάσει τρία βασικά στοιχεία της μουσικής της χώρας του: τη βασισμένη στο πιάνο λαϊκή παράδοση, την αρμονική επεξεργασία της μουσικής για τα βαριετέ και ό,τι περιλαμβάνει η ατμόσφαιρα του αφροαμερικανού μπλουζ.
Η Γαλάζια Ραψωδία δεν είναι γραμμένη σαν κοντσέρτο, άλλωστε ο συνθέτης χρησιμοποιεί το πιάνο μερικές φορές ως σολιστικό όργανο και άλλες ως συνοδευτικό.
Ευθύς εξαρχής η μουσική επιβάλλει το γενικό χρώμα που κυριαρχεί σε όλο τον χρόνο των 16 λεπτών που διαρκεί το έργο. Ο λαϊκός σκοπός είναι φανερό ότι προσδιορίζει μια τζαζ μουσική ατμόσφαιρα, ρυθμική και χορευτική, που ταιριάζει στην αισθητική του μιούζικ χολ.
Μουσικά όργανα: φλάουτα, όμποε, κλαρινέτα, φαγκότα, γαλλικά κόρνα, τρομπέτες, τρομπόνια, τούμπα, τύμπανα, ντραμς, κρουστά, σαξόφωνα, μπάντζο, βιολια, βιόλες, κοντραμπάσα.

Ο Μπερνστάιν εκτελεί τη Γαλάζια Ραψωδία


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου