Δευτέρα 31 Μαρτίου 2014

Ρεμπέτικο και επαγγέλματα

Η φτώχεια, η καταπίεση, η ανισότητα, αλλά και καθημερινά γεγονότα, μικρά ή μεγάλα, αποτέλεσαν την πρώτη ύλη του ρεμπέτικου, το οποίο παραμένει ζωντανό κομμάτι της ζωής μας ακριβώς επειδή εκφράζει γεγονότα και προβλήματα που υπήρξαν καθοριστικά για την πορεία του τόπου μας. Οι δυσάρεστες και οι ευχάριστες στιγμές της καθημερινής ζωής ενέπνευσαν τους δημιουργούς, που έγραψαν τραγούδια τα οποία παρέμεινα ανεξίτηλα στο πέρασμα του χρόνου.
Μία από τις κύριες διαφορές του ρεμπέτικου από το σύγχρονο «λαϊκό» τραγούδι είναι η πηγή της έμπνευσής του. Το ρεμπέτικο αντλεί τη θεματολογία του σε μεγάλο βαθμό από την καθημερινότητα, «φωτογραφίζοντας» το κοινωνικό περιβάλλον των δημιουργών του. Η ηθογραφική αυτή διάστασή του το καθιστά πηγή σκιαγράφησης της ελληνικής κοινωνικής πραγματικότητας.
Μέσα σε όλα λοιπόν, πολλά επαγγέλματα, τα περισσότερα εκ των οποίων έχουν εξαφανιστεί στις ημέρες μας, έδωσαν την αφορμή να γραφούν πολλά τραγούδια σε όλες τις περιόδους του ρεμπέτικου.

Παρασκευή 14 Μαρτίου 2014

Μελοποιημένος Κώστας Καββαδίας

Η ποίηση του Καββαδία είναι ποίηση θαλασσινή, γραμμένη από άνθρωπο εξοικειωμένο με τις σκληρές συνθήκες της ζωής στα καράβια, του ψημένου στην αρμύρα της θάλασσας. Νεορομαντικός, λυρικός και συναισθηματικός, με μια ιδιωματική ναυτική γλώσσα. Πρέπει να είναι σπάνιο για έναν ποιητή, και μάλιστα τόσο ολιγογράφο όπως ο Καββαδίας –περίπου 65 ποιήματα–, να ευτυχήσει να μελοποιηθεί το μεγαλύτερο μέρος των ποιημάτων του.
Από τις καλύτερες, κατά τη γνώμη μας, μελοποιήσεις που έχουν γίνει γενικά στην ποίηση είναι από τον Θάνο Μικρούτσικο και το εκπληκτικό έργο του «Σταυρός του Νότου».

Πέραν όμως από αυτόν, που σφραγίζει τα ποιήματα του Καββαδία και τα αναδεικνύει, γράφηκαν κατά καιρούς, και μάλιστα πριν από τον Μικρούτσικο, πολλά τραγούδια με την ποίηση του Καββαδία. Πολύ όμορφα τραγούδια. Ίσως το πρώτο να είναι ο «Ιδανικός και ανάξιος εραστής», το 1975, σε μουσική του Γιάννη Σπανού, με τον Κώστα Κάραλη, αδελφό της τραγουδίστριας Ελπίδας. Το ακούγαμε τότε, μας συνέπαιρνε, λίγοι όμως ξέραμε τον μεγάλο ποιητή και τους θαλασσινούς καημούς του.

Τρίτη 4 Μαρτίου 2014

Τα Δακρυσμένα Μάτια του Μίκη Θεοδωράκη ψηλά στα Ιμαλάια

Τα «Δακρυσμένα Μάτια» ανήκουν στους «Λιποτάκτες», από τα ομορφότερα έργα του μεγάλου μας συνθέτη, που αποτελούνται από τέσσερα τραγούδια: «Θα γίνεις δικιά μου» («Όμορφη Πόλις»), «Αυγή αφράτη» («Σκέπασε ατμός τον έρωτά μας»), «Δακρυσμένα μάτια», και το υπέροχο «Χάθηκα». Γράφηκαν μεταξύ 1952-1954 (Χανιά - Αθήνα - Παρίσι) με στίχους του αδελφού του συνθέτη, τελειόφοιτου λυκείου τότε, Γιάννη Θεοδωράκη, ποιητή και δημοσιογράφου, και ηχογραφήθηκαν το 1960.
Τραγούδια πολύ προσωπικά που ο Μίκης θεώρησε –άριστα πράττοντας– ότι ήταν εκείνος που έπρεπε να τα ερμηνεύσει. Και όντως είναι συγκλονιστικός, και για όποιον δεν το ξέρει, νομίζουμε αγνώριστος. Σαν να τραγουδάει ύμνους καρδιάς με άπειρο λυρισμό.