Κώστας Χατζής, ο τραγουδοποιός της μπαλάντας

Ο αθίγγανος τραγουδοποιός, ο ερμηνευτής με την ιδιαίτερη φωνή, την κιθάρα, και το ξεχωριστό προσωπικό ύφος, που είχαμε την τύχη να τον χαρούμε σε πολλά είδη μουσικής – μπαλάντα, έντεχνο, νέο κύμα κ.ά. Ξεχώρισε στη δεκαετία του 1960 κομίζοντας πρώτα ένα ήθος αλλά και ένα είδος μουσικής που συγκίνησε εκείνη την εποχή, εν πρώτοις με τα υπέροχα ερωτικά τραγούδια του που μιλούσαν για έρωτα και αγάπη με την αληθινή τους έννοια και που πια οι  αδυσώπητοι καιροί μας έχουν αφανίσει τούτα τα χαρακτηριστικά τους. Επίσης, εξίσου σημαντικά ήταν τα κοινωνικά και αντιρατσιστικά τραγούδια του και υπερασπίστηκε με πάθος τους αδύναμους. Τραγούδια που κατήγγελλαν κάθε αδικία και με τα οποία ταυτίστηκαν αφάνταστα εκείνες οι γενιές. Ένα λαμπερό αστέρι με ένα ιδιότυπο επαναστατικό θα λέγαμε τραγούδι για εκείνο τον καιρό.

Ο ίδιος σε κάποιο στίχο σε ένα του τραγούδι περιγράφει τόσο απλά –με μια μικρή μας παράφραση– τι τραγούδησε: Ένα τραγούδι με παρθενικές εικόνες, με λόγια ανείπωτα μεγάλα, για του φτωχού τη δυστυχία, για την αδικία, για πολέμους, για ειρήνη, για δάκρυα που ξεχειλίζουν...

Κατάγεται από οικογένεια λαϊκών μουσικών από τη φυλή των Ρομά και γεννήθηκε στη Λιβαδειά το 1936. Ο ίδιος λέει, έχοντας αντιμετωπίσει μεγάλα προβλήματα στην πορεία του εξαιτίας της καταγωγής του, «ότι ο Θεός στέλνει τον ήλιο και τη βροχή για δίκαιους και άδικους, άρα είχα κι εγώ μερίδα από τη ζωή ό,τι κι αν ήμουνα μαύρος, άσπρος, γύφτος ή…».
Ο Κώστας Χατζής είχε φανατικούς θαυμαστές που τον ακολουθούσαν πιστά όπου παρουσιαζόταν. Μας έχουν περιγράψει τι γινόταν στις μπουάτ που τραγουδούσε. Μια πραγματική μυσταγωγία. Επικρατούσε απόλυτη σιωπή, ένας σεβασμός των ακροατών και μια λατρεία καθώς ο τραγουδοποιός τούς μυούσε στον δικό του ιδιαίτερο μουσικό κόσμο.
Το 1963 θα ηχογραφήσει τον πρώτο του δίσκο. Το 1964 συμμετέχει στον δίσκο του Γιάννη Μαρκόπουλου «Το κορίτσι με το Κορδελάκι», για το ομώνυμο θεατρικό έργο του Νότη Περγιάλη.

Γκρεμισμένα σπίτια

Άξιο μνείας η ερμηνεία τραγουδιών των μεγάλων συνθετών μας, Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Μαρκόπουλου.

Αν σ’ αρνηθώ αγάπη μου 
(από την ταινία Φτωχαδάκια και λεφτάδες)

Δακρυσμένα μάτια

Το 1968, μέσα στη δικτατορία, κυκλοφορεί σε μουσική δική του –κατά κάποιον τρόπο αναγεννησιακή που λέει και ο τίτλος, με τις νότες να παιχνιδίζουν και να λαμπυρίζουν σε ένα γαλάζιο τοπίο– το πρώτο του ολοκληρωμένο δισκογραφικό έργο, η «Αναγέννησις Αλόννησος».

 Εδώ ακούγονται τα:

Δε βαριέσαι αδελφέ, Αν δεις διαβάτη, Πικρή ζωή, Σα γύρει ο ήλιος, Ο Στρατής, Με τη σιωπή στην άκρη των ματιών, Δροσιά σου μάζευα, Πίνω, καημό, πίνεις λυγμό, Θυμάμαι μονάχα τη θάλασσα, Είδα τη πίκρα τη μεγάλη, Κρέμασες στο λαιμό σου,
Μέσα στα μάτια του χάρου.
Όλα ανεξαιρέτως τα τραγούδια αυτά έγιναν μεγάλες επιτυχίες και τώρα ακούγοντάς τα νιώθεις ότι ανακαλούν την ομορφιά της θάλασσας, πολλές εικόνες με έντονα χρώματα, μια γλυκιά μελαγχολία αλλά και ανάταση, και μια βαθιά αίσθηση νοσταλγίας για τον Έρωτα με το Ε κεφαλαίο και άλλους καημούς και πίκρες που δεν συνάδουν πια με τη δική μας εποχή. «Θυμάμαι μονάχα τη θάλασσα τραγούδαγε ανάμεσα στα πόδια σου που σήκωναν περήφανα την ομορφιά του κόσμου», λέει και ένας στίχος του από εκεί.

Με τη σιωπή στην άκρη των ματιών

Ο Στρατής

Στα επόμενα χρόνια ο Κώστας Χατζής σε πολλούς προσωπικούς του δίσκους θα αφήσει το στίγμα του μαζί με τους στιχουργούς που συνεργάσθηκε, ειδικά τη Σώτια Τσώτου, δίνοντάς μας εξαιρετικά τραγούδια, ξεχασμένα ή άγνωστα βέβαια τώρα πλέον τα περισσότερα.

Αν ερχόσουν

Κάτι τρέχει

Τι σήμερα, τι αύριο, τι χθες

Το 1969 έχουμε «Στις γειτονιές του κόσμου» με κορυφαίο:

Όταν φεύγουν τα τρένα

Το 1976 θα σημειώσει μια τεράστια εμπορική επιτυχία δημιουργώντας στην Πλάκα, στον «Σκορπιό», ένα πρόγραμμα με 54 τραγούδια, το «Ρεσιτάλ» με τη Μαρινέλλα. Το πρόγραμμα θα ηχογραφηθεί και θα κυκλοφορήσει σε έναν τριπλό δίσκο που θα προκαλέσει πάταγο, ξεπερνώντας τις 500.000 πωλήσεις. Εδώ περιέχονται υπέροχα δικά του τραγούδια – οι ερμηνείες πολλών από αυτά από τη Μαρινέλλα, που είναι κιόλας από τα ομορφότερα, δεν μας τρελαίνουν. Έχουμε την αίσθηση ότι δεν πολυταιριάζει η Μαρινέλα στο ύφος του Χατζή. Εν αντιθέσει με αυτά που ερμηνεύει μοναδικά ο ίδιος! Τι να πρωτοδιαλέξεις!

Σπουδαίοι άνθρωποι αλλά

Δεν είμαι εγώ

Μονολογούμε

Θέλω να πω ένα τραγούδι

Σύνορα η αγάπη δεν γνωρίζει, ζωντανά, μόνος του

Στη δική μας πρώτη προτίμηση έρχεται ο δίσκος του 1977 «Ελπίδα-Δάκης στου Κώστα Χατζή», που θα του κάνουμε ένα ξεχωριστό αφιέρωμα. Ο λόγος είναι ότι, εκτός των άλλων, περιέχονται εκεί, σε μία πλευρά του ενός από τους δύο δίσκους, από τις ωραιότερες ερωτικές ελληνικές μπαλάντες, με μια ερμηνευτική ιδιαίτερη και αντιπροσωπευτική του καλλιτέχνη, μαζί με υπέροχους στίχους και εκτός αυτού ξεχωρίζουν και κάποια πολύ όμορφα τραγούδια με τη σπουδαία φωνή και ερμηνεία της Ελπίδας.

---