Δευτέρα 11 Φεβρουαρίου 2013

Το Τουρκικό Εμβατήριο του Μότσαρτ


Η Σονάτα για πιάνο αρ. 11 σε Λα μείζονα, Κ. 331, του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ, αποτελείται από τρία μέρη και έχει διάρκεια 20 λεπτά. Δεν είναι γνωστό πού και πότε ο Μότσαρτ συνέθεσε αυτή τη σονάτα. Πιο πιθανό θεωρείται  το Σάλτσμπουργκ περί το 1783,  προτείνεται ωστόσο και το Παρίσι κατά τη διάρκεια του 1778.
Το τελευταίο μέρος που λέγεται «Alla Turca», γνωστό ως «Turkish Rondo» («Τουρκικό Εμβατήριο»), ακούγεται και μόνο του, καθώς θεωρείται ένα από τα πιο δημοφιλή κομμάτια πιάνου. Ο ίδιος ο Μότσαρτ έδωσε στο εμβατήριο το όνομα «Α λα Τούρκα», επηρεασμένος από τη μουσική από τις καλούμενες «μπάντες των Τούρκων Γενίτσαρων», ένα ευρωπαϊκό μουσικό ύφος που εκείνη την εποχή ήταν πολύ δημοφιλές, επηρεασμένο από τους Οθωμανούς στρατιώτες, τον τρόπο ζωής τους, την πειθαρχία τους, τις στολές τους κ.ά. Μολονότι οι Τούρκοι ήταν αντίπαλοι της Αυστρίας, οι τεράστιες διαφορές στην κουλτούρα και στον πολιτισμό και η πολεμική τους δυναμική άσκησαν  γοητεία στη Βιέννη.

Η Turquerie («τουρκικότητα») λοιπόν είναι μια μόδα που επικράτησε στη Δυτική Ευρώπη από τον 16ο ως τον 18ο αιώνα προσπαθώντας  να μιμηθεί πτυχές της τουρκικής τέχνης και του πολιτισμού. Πολλές και διαφορετικές χώρες της Δυτικής Ευρώπης είχαν γοητευθεί από τον εξωτικό και σχετικά άγνωστο πολιτισμό της Τουρκίας, η οποία ήταν το κέντρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και στην αρχή της περιόδου η μόνη δύναμη που αποτέλεσε σοβαρή απειλή για τη Δύση, κάτι που φυσικά προκαλούσε και το δέος. Αυτό το φαινόμενο αποκτούσε ένα ανοδικό ενδιαφέρον εξαιτίας  και των εμπορικών δρόμων που ανοίχθηκαν με την Ανατολή και της αύξησης των διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στους Οθωμανούς και στα ευρωπαϊκά έθνη. Πρέσβεις και έμποροι συχνά επέστρεφαν στην πατρίδα τους με ιστορίες από εξωτικά μέρη και αναμνηστικά των περιπετειών τους.
H κίνηση αυτή συχνά αντανακλάται στην τέχνη της εποχής,  μουσική,  ζωγραφική, αρχιτεκτονική, στα χειροποίητα αντικείμενα, συχνά εμπνευσμένα από τον οθωμανικό ρυθμό και τους τρόπους.  Πολλά μουσικά έργα της εποχής  (των Μπετόβεν, Χάυντν, αλλά και Ραμό, Ροσίνι, Γκλουκ κ.ά.) επηρεάζονται από αυτό το «τουρκικό ύφος», συμπεριλαμβανομένης και της όπερας του Μότσαρτ «Η απαγωγή από το σεράι».

Alla Turca - Allegretto



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου