Κομαντάντε Τσε Γκεβάρα

Ερνέστο Γκεβάρα, ο επονομαζόμενος Τσε. Μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του 20ού αιώνα. Γεννήθηκε στο Ροσάριο το 1928 και πέθανε στη Βολιβία το 1967. Αργεντινός επαναστάτης που πολιτογραφήθηκε Κουβανός. Γιατρός, σύντροφος του Φιντέλ Κάστρο κατά την Κουβανική Επανάσταση (1956-1959), αργότερα αγωνίσθηκε για την ανάπτυξη επαναστατικών πυρήνων στη Λατινική Αμερική. Οργάνωσε και διηύθυνε μια ομάδα ανταρτών στη Βολιβία (1966-67). Κατά τη διάρκεια σύγκρουσης με τον βολιβιανό στρατό τραυματίστηκε, αιχμαλωτίστηκε και εκτελέστηκε. Τα οστά του μεταφέρθηκαν το 1997 στην Κούβα, στη Σάντα Κλάρα.

Παρότι εξαντλήσαμε αδρά την ιστορία του,  ο Τσε ήταν ένας θρύλος που λατρεύτηκε παγκοσμίως και διατηρείται στη μνήμη όλων των ανθρώπων ως το σύμβολο της αιώνιας επανάστασης. Τον ακολουθεί, αναπόφευκτα, και ένα τραγούδι που έγινε εμβληματικό μετά το τέλος του πολέμου, απόλυτα εμπνευσμένο από τον δικό του αγώνα και την έννοια μιας οιονεί υπόσχεσης για τους αγώνες που θα έρχονται.
Το τραγούδι αυτό είναι γραμμένο από τον Κουβανό Κάρλος Πουέμπλα το 1965. Είναι μια απάντηση στην αποχαιρετιστήρια επιστολή του Τσε όταν έφευγε από την Κούβα και υπενθυμίζει σε ποιητικό στίχο τις σημαντικές στιγμές  της Κουβανικής Επανάστασης, δοξάζοντας το πρόσωπο του Τσε και τον ρόλο του ως επαναστατικού κομαντάντε. Έχει ερμηνευθεί από άπειρους καλλιτέχνες σε πολλές εκδοχές.

Hasta Siempre 

Οι στίχοι:

Aprendimos a quererte

desde la histórica altura

donde el Sol de tu bravura

le puso cerco a la muerte.

Aquí se queda la clara,

la entrañable transparencia,

de tu querida presencia,

Comandante Che Guevara.

Tu mano gloriosa y fuerte

sobre la Historia dispara

cuando todo Santa Clara

se despierta para verte.

Vienes quemando la brisa

con soles de primavera

para plantar la bandera

con la luz de tu sonrisa.

Tu amor revolucionario

te conduce a nueva empresa

donde esperan la firmeza

de tu brazo libertario.

Seguiremos adelante,

como junto a tí seguimos,

y con Fidel te decimos :

«¡Hasta siempre, Comandante!»

Προσπάθεια μετάφρασής του στα Ελληνικά:

Μάθαμε να σ’ αγαπούμε

από τα ιστορικά ύψη

όπου ο ήλιος της ανδρείας σου 

πολιόρκησε σε θάνατο

Εδώ βρίσκεται η καθαρή

η εξαιρετική διαφάνεια

της αγαπημένης σου παρουσίας

κομαντάντε Τσε Γκεβάρα

Το ένδοξο και δυνατό χέρι σου

πέρα από την Ιστορία πυροβολεί

όταν όλοι από τη Σάντα Κλάρα

ξυπνάνε για να σε δουν

Έρχεσαι καίγοντας το αεράκι

με ανοιξιάτικους ήλιους

να φυτέψεις  τη σημαία

με το φως του χαμόγελού σου

Η επαναστατική σου αγάπη

 σε οδηγεί σε νέα επιχείρηση

όπου σε περιμένουν για τη σταθερότητα

του απελευθερωτικού σου χεριού

Εμείς θα συνεχίσουμε

όπως σε ακολουθήσαμε μετά

και με τον Φιντέλ σας λέμε

Έως για πάντα

κομαντάντε Τσε Γκεβάρα

Και με τη Μαρία Φαραντούρη

Επτά Έλληνες καλλιτέχνες, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, ο Χρήστος Θηβαίος, ο Μίλτος Πασχαλίδης, ο Διονύσης Τσακνής και το συγκρότημα Apurimac ερμηνεύουν το  «Hasta Siempre» σε ελληνική απόδοση:
                            

                              Comandante Che Guevara 

Δεν θα μπορούσε να λείψει βέβαια και ένα θαυμάσιο τραγούδι του Μάνου Λοΐζου, ενός από τους σημαντικότερους σύγχρονους συνθέτες μας, προς τιμήν του Τσε Γκεβάρα, ερμηνευμένο με τόση ευαισθησία, το οποίο συμπεριλαμβάνεται στον δίσκο του τα  «Τραγούδια του δρόμου» το 1974.

Μάνος Λοΐζος - Τσε

Μια φωτογραφία σου ήρθε και σε μένα
Μια φωτογραφία σου απ’ τα ξένα

Απ’ αυτές που κρατάν οι φοιτητές
Απ’ αυτές που ξεσκίζει ο χαφιές
Απ’ αυτές που κρεμάν οι φοιτητές
Στην καρδία τους
Τσε Γκεβάρα

Κλείσε το παράθυρο
Σφάλισε τις πόρτες
Τρέμω για τον άνθρωπο
Με τις μπότες

Τι ζητά και στους ίσκιους περπατά
Τι ζητά και για σένανε ρωτά
Τι ζητά και το σπίτι μας κοιτά
Κάθε βράδυ
Τσε Γκεβάρα

Τόσα τριαντάφυλλα
Τα `καψε το χιόνι
Αχ αυτή η άνοιξη
Με ματώνει

---