Από μικρός έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τα μουσικά όργανα. Το 1916 μετακόμισε με την οικογένειά του στην Κωνσταντινούπολη, όπου, παρά τις οικονομικές δυσκολίες, κατόρθωσε να σπουδάσει στο νυχτερινό τμήμα της Ιταλικής Σχολής και να αποφοιτήσει έχοντας μάθει την ιταλική και τη γερμανική γλώσσα. Γύρω στο 1918 επέστρεψε στη Σμύρνη και, παρά το νεαρό της ηλικίας του, ηγήθηκε της περίφημης σμυρναίικης Εστουδιαντίνας «Τα Πολιτάκια», αντικαθιστώντας τον πατέρα του μετά τον θάνατό του, ενώ συμμετείχε στην ανασυγκρότησή της στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου.
Στη δισκογραφία ξεκίνησε ως οργανοπαίκτης (μαντολίνο) από ηχογραφήσεις στη Σμύρνη και στην Πόλη την περίοδο 1919-1922. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου έμεινε για το υπόλοιπο της ζωής του, ενώ για περισσότερα από τριάντα χρόνια (1931-1965) θα πρωταγωνιστήσει στα δισκογραφικά δρώμενα της Ελλάδας ως διευθυντής της εταιρείας Odeon-Parlophon, αλλά και ως συνθέτης.
 |
Μια πλειάδα καλλιτεχνών του ρεμπέτικου στο κέντρο του «Καλαματιανού» στις Τζιτζιφιές το 1947. Κάτω: Στέλιος Κερομύτης, Απόστoλος Χατζηχρήστος, Γιώργος Μητσάκης, Γιάννης Παπαϊωάννου, Γιώργος Μανισαλής. Στο κέντρο: Σπύρος Περιστέρης, Αργύρης Βαμβακάρης, Μάρκος Βαμβακάρης, Ηλίας Ποτοσίδης, Κώστας Ρούκουνας. Επάνω: Κώστας Μαρσέλος, Ζαχαρίας Κασιμάτης. (Πηγή: www.esperos.com) |
Ο Περιστέρης είναι αυτός που θα λάβει μια ιστορική για το ελληνικό λαϊκό τραγούδι απόφαση: θα δώσει την ευκαιρία στον Μάρκο Βαμβακάρη να ηχογραφήσει, για πρώτη φορά, ρεμπέτικα τραγούδια με μπουζούκι στην ορχήστρα. Πρόκειται για το «Καραντουζένι», με ερμηνευτή τον ίδιο τον Βαμβακάρη, και για το ορχηστρικό «Αράπ ζεϊμπέκικο».
Παράλληλα, ο Περιστέρης θα αρχίσει τη δική του μεγάλη πορεία ως συνθέτης, με πολλές επιτυχίες, κυρίως στις δεκαετίες του 1930 και του 1940: «Οφ αμάν» (1934), «Ο Αντώνης ο βαρκάρης» (1939), «Μινόρε της αυγής» (1946) και πολλά άλλα. Η δισκογραφική του παραγωγή ξεπερνάει τα 400 τραγούδια, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων –περίπου 330– είναι σε στίχους του Μίνωα Μάτσα, ιδρυτή της γνωστής δισκογραφικής εταιρείας, ενώ σε πολλά έχει συνεργαστεί και ο Ζακ Ιακωβίδης.
Μινόρε της αυγής
Ένα από τα κορυφαία ερωτικά τραγούδια και μάλλον το ωραιότερο κανταδόρικο ρεμπέτικο, σε στίχους Μίνωα Μάτσα. Τραγουδούν οι Μάρκος Βαμβακάρης, Απόστολος Χατζηχρήστος, Γιάννης Σταμούλης. Μπουζούκι: Κώστας Καπλάνης. Κιθάρα: Σπύρος Περιστέρης
Ξύπνα, μικρό μου, κι άκουσε,
άκου μινόρε της αυγής,
για σένανε είναι γραμμένο
από το κλάμα κάποιας ψυχής.
Το παραθύρι σου άνοιξε,
ρίξε μου μια γλυκιά ματιά
κι ας σβήσω πια τότε, μικρό μου,
μπροστά στο σπίτι σου, σε μια γωνιά.
Επειδή πολλά έχουν γραφεί για την πατρότητα του τραγουδιού, μεταφέρουμε την κατάθεση του Κ. Καπλάνη (Π. Κουνάδης, «Τα ρεμπέτικα», εκδ. «ΤΑ ΝΕΑ»):
«Είχα γράψει ένα τραγούδι που άρχιζε ως εξής: “Ξύπνα Μαριώ μου”. Δεν άρεσε όμως ούτε στον Μάτσα ούτε στον Περιστέρη, αλλά τελικά ούτε σ’ εμένα ο στίχος. Επειδή όμως είχε προετοιμαστεί η ηχογράφησή του ο Μάτσας έγραψε νέους στίχους και ο Περιστέρης πρόσθεσε την εισαγωγή. Αργότερα μέτρησα και είδα ότι έχω γράψει το 37,5% της μελωδίας. Έφυγα για στρατιώτης και όταν επέστρεψα πήγα στον Περιστέρη και του ανέφερα το θέμα της ετικέτας. Αναγνώρισε την παράλειψη, που δεν οφειλόταν ούτε στον ίδιο ούτε στον Μάτσα, και μου ζήτησε να πάμε μαζί στην ΑΕΠΙ. Είναι αλήθεια ότι αδιαφόρησα. […] Μετά έφυγα για την Αμερική. Αργότερα το τραγούδι έγινε μεγάλη επιτυχία και τραγουδιόταν από όλους. Τα Χριστούγεννα του 1965 επέστρεψα στην Ελλάδα, πήγα πάλι στον κυρ Σπύρο και μου επανέλαβε τα ίδια. Πράγματι, αποφάσισα να πάω στην ΑΕΠΙ. Ήταν 14 Μαρτίου 1966. Την άλλη μέρα ο κυρ Σπύρος έφυγε από τη ζωή. Ήταν πλέον αδύνατον να δικαιωθώ. […]».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου