Δευτέρα 16 Ιανουαρίου 2012

Ο γέρο-Δήμος του Παύλου Καρρέρ

Το τραγούδι αυτό έχει καταγραφεί στη μνήμη μας ως δημοτικό, αγνοώντας τις περισσότερες φορές την καταγωγή του και τον συνθέτη του. Στο σχολείο, στην επέτειο της 25ης Μαρτίου, τα παιδιά για πολλές δεκαετίες μάθαιναν αυτή τη μελωδία και όπως είχε δραματοποιηθεί, ο καλύτερος μαθητής της τάξης εκαλείτο να ενσαρκώσει και να τραγουδήσει τον ρόλο του γερο-Δήμου με εθνική υπερηφάνεια.

Παύλος  Καρρέρ
Ο πασίγνωστος λοιπόν γερο-Δήμος (έργο γραμμένο το 1859) είναι από μια άρια της Α’ πράξης της όπερας «Μάρκος Μπότσαρης» για βαρύτονο και ορχήστρα, σε ποίηση του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη. Ο συνθέτης του είναι ο Παύλος Καρρέρ (1829-1896),  ο οποίος ανήκε στην Επτανησιακή Σχολή. Ο Καρρέρ (ή Καρρέρης) χρωμάτισε με αυθεντικά εθνικά χρώματα τα έργα του και, παρά την επίδραση της ιταλικής μουσικής, χρησιμοποίησε ελληνικά θέματα της σύγχρονης Ιστορίας και μουσική εμπνευσμένη από τη δημοτική μας παράδοση. Το έργο, που το λιμπρέτο ήταν γραμμένο στα ιταλικά, απαγορεύτηκε στη Ζάκυνθο, την πατρίδα του, γιατί βρισκόταν υπό αγγλική κατοχή και λόγω του ευαίσθητου θέματός του, ενώ παρουσιάστηκαν αποσπάσματά του στην Αθήνα με την παρουσία του ίδιου του βασιλιά Όθωνα.

Αργότερα, το λιμπρέτο μεταφράστηκε στα ελληνικά και ανέβηκε πρώτη φορά στην Πάτρα το 1861.
Η μεταγραφή του έργου του για κουαρτέτο εγχόρδων έγινε από τον Νίκο Σκαλκώτα.
Άλλα έργα του Η κυρά Φροσύνη, Δέσπω, Μαραθών, Σαλαμίς, Η Νεκραναστημένη, Δάντης και Βεατρίκη κ.ά.
                                      Ο γέρο-Δήμος


Εγέρασα μωρές παιδιά, πενήντα χρόνους κλέφτης,
τον ύπνο δεν εχόρτασα και τώρα αποσταμένος
θέλω να πάω να κοιμηθώ, εστέρεψε η καρδιά μου.
Βρύση το αίμα το 'χυσα σταλαματιά δε μένει,
καημένα μου παιδιά, σταλαματιά δε μένει.

Ποιος ξεύρει από το μνήμα μου τι δέντρο θα φυτρώσει.
Κι αν ξεφυτρώσει πλάτανος, στον ίσκιο του από κάτω,
θα 'ρχονται τα κλεφτόπουλα τ' άρματα να κρεμάνε,
να πλένουν τις λαβωματιές το Δήμο να σχωρνάνε.
καημένα μου παιδιά, το Δήμο να σχωρνάνε.

«Τρέχα παιδί μου γρήγορα τρέχα ψηλά στη ράχη
και ρίξε το τουφέκι μου στον ύπνο μου επάνω».

Άκουσε ο Δήμος τη βοή μες στο βαθύ τον ύπνο,
τ’ αγνό του χείλι εγέλασε και σταύρωσε τα χέρια.

Ο γερο-Δήμος πέθανε, ο γερο-Δήμος πάει.
Ο γερο-Δήμος πέθανε και πίσω δεν γυρνάει.

Μάριος Φραγκούλης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου